Svoj prestoni grad knez Lazar, po svemu sudeći, podiže 1371. godine, kada kao najmoćniji oblasni gospodar učvršćuje vlast na čitavoj osvojenoj teritoriji. Kao grad, Kruševac se prvi put pominje početkom 1387. godine, u povelji kojom knez Lazar potvrđuje ranije trgovačke privilegije Dubrovčanima (”U slavnom gradu gospodstva mi Kruševcu…”).
Značajna saznanja o izgledu srednjevekovnog Kruševca i potpuniju sliku o životu koji se u njemu odvijao pružila su obimna arheološka istraživanja kompleksa, obavljena od 1961. do 1971. godine. U prethodnom periodu od srednjevekovnih objekata bili su poznati crkva Lazarica, ostaci glavne kule sa delom bedema prema severu i neznatni tragovi zidova unutar samog kompleksa.
Spomenik kosovskim junacima predstavlja simbol Kruševca i najmonumentalnije delo nacionalne skulpture s početka XX veka. Rad je znamenitog srpskog vajara Đorđa Jovanovića. Otkriven je na Vidovdan 1904. godine, u okviru proslave stogodišnjice Prvog srpskog ustanka, u prisustvu kralja Petra I Karađorđvića. Na Svetskoj izložbi u Parizu, gde su skulpturalni elementi spomenika nastali, i izlagani, Jovanović je, 1900. godine, nagrađen Zlatnom medaljom I reda.
Prostor današnje „Fontane“ nekada je bio pijačni prostor gde se trgovalo žitaricama i voćem, sve do 60-ih godina XX veka kada je sagrađena mala fontana. Trg je rekonstruisan u više navrata, a poslednji put 2000. godine. Fontana je modernizovana proširenjem i mermernim oblogama, sa atraktivnim vodoskocima i kamenim klupama okolo.
Danas je „Fontana“ jedan od omiljenih delova grada za odmor i relaksaciju Kruševljana, koji se, naročito u letnjim danima, rado osvežavaju pored mlazeva vodoskoka.
Milić Stanković, akademski slikar iz Beograda, rodom iz Mačve, jedan od najistaknutijih slikara u savremenom srpskom slikarstvu, poklonio je Kruševcu krajem 2000. godine legat od preko 120 slika iz srpske istorije, od Stefana Nemanje do savremenog doba, sa akcentom na Kosovski boj 1389. godine i Kruševac srednjeg veka.
Crkva Svetog Jovana Krstitelja koja se nalazi na kruševačkom brdu Bagdala.
Slobodište poznato i kao brdo Bagdala kod Kruševca je mesto gde je za vreme nemačke okupacije Srbije, tokom Drugog svetskog rata, streljano blizu 1.650 ljudi, uglavnom – partizana, četnika, kao i njihovih pristalica i Roma.
Slobodište se nalazi jugozapadno od Kruševca, na padinama brda Bagdala. Ovo strelište je po prvi put otvoreno 23. septembra 1941. godine streljanjem 25 četnika majora Dragutina Keserovića koji su uhvaćeni posle napada na Kruševac i osuđeni na smrt. Pre ovog prvog streljanja u centru Kruševca je obešen otac Keserovićevog barjaktara, jedan od uglednijih Rasinaca. To je bio početak nemačkog terora u Kruševcu.
Jastrebac ja najviša planina u blizini Kruševca, do koje se stiže preko sela Golovode, Lomnica i Buci. Inače predstavlja poseban turistički potecijal. Prostrana visoravan sa veštačkim jezerom leži na oko 650 m nadmorske visine, a od Kruševca je udaljena 20 km. Jastrebac je vrlo stara planina, koja je postojala još u tercijeru i uzdizala se iz tercijernog mora kao veliko ostrvo. Najviši vrhovi «Đulica» 1491 m i «Pogled» 1481 m, predstavljaju prirodnu granicu između Toplice i Pomoravlja.
Manastir Veluće se nalazi kod istoimenog mesta, nedaleko od Trstenika i pripada Eparhiji kruševačkoj Srpske pravoslavne crkve.
Manastir Veluće se danas nalazi pod zaštitom Republike Srbije, kao spomenik kulture od velikog značaja.
Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara (1371—1389), čiji su muški pripadnici najverovatnije poginuli u Kosovskom boju 1389. Smatra se da su mogli biti u rodbinskim odnosima sa samim Lazarom.
Podizanje Veluće se smešta, na osnovu sličnosti sa crkvom Lazaricom, u 1377/1378, a ktitorka je unutrašnjost manastirske crkve, posvećene Bogorodičinom Vavedenju, ukrasila freskama,koje se stilski potpuno razlikuju od savremenog moravskog slikarstva. Tokom vladavine kneza Miloša (18—18, 1858—1860) izvedena je obnova gornjeg dela crkve, koji je tom prilikom oslikan sa spoljne strane. Radovi na zaštiti arhitekture i živopisa su obavljene 1973. godine, dok su 2006. godine izvedena arheološka istraživanja i sanacija krova.
Igumanija manastira tokom 34 godine bila je Olimpijada (1923-2011) koja je 70 godina provela u manastiru.
Izvor: https://sr.wikipedia.org
Manastir Ljubostinja se nalazi u blizini Trstenika u ataru sela Prnjavor i 9 km severoistočno od Vrnjačke Banje. Pripada Eparhiji kruševačkoj Srpske pravoslavne crkve.
Smešten je u dolini male planinske reke (Ljubostinjska reka). To je zadužbina kneginje Milice.[1]Posvećen je Uspenju presvete Bogorodice. Manastir je građen od 1388. do 1405. godine. U Ljubostinji su sahranjene kneginja Milica, žena kneza Lazara i monahinja Jefimija, koje su se posle Kosovske bitke ovde zamonašile sa brojnim udovicama srpskih vlastelina izginulih u bojevima na Marici i Kosovu polju. Danas je Ljubostinja ženski manastir koji čuva i održava oko pedeset monahinja.
Za vreme Kočine bune iz manastira Ljubostinje je narod pozvan na ustanak. Posle propasti bune, Turci su zapalili manastir da bi se osvetili Srbima. Tada je većina fresaka uništena. Takođe kada je manastir zapaljen otkrivena je tajna riznica koja je bila sakrivena u manastirskom zidu iza ikone u kojoj je kneginja Milica sakrila svoje blago. Među opljačkanim blagom nalazila se i kruna kneza Lazara koja se danas nalazi u Istanbulu. Manastir slavi 19. avgust, Preobraženje.
Manastir Ljubostinja predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Izvor: https://sr.wikipedia.org
